“You can see the master-servant relation in everything. The behavior in the street. The distrust. The jumping line.” We are on our way to an action we organized together with Issy, our neighbor. She nods and answers a little obligatory “Yes, you are much more advanced in this. Much more civilized.” I deny this whole heartedly. We are not so different. Issy explains “ You have the pendejo here. It means dumb ass in Spain, but here the translation is a little different. It is a person that takes his chances. An opportunist. Looking out for himself. Giving back the wrong change. Selling a sweater with a hole. Steal a little land. A bit of a crook. That's not bad here. There is no compassion for the duped. They should have looked out for themselves better. That's the mentality here.” I feel my inner Dutch person protest. Taking care better?! This pendejo is a scumbag. Yes!! we are better and more civilized.

After shutting the indignant citizen up I ask myself? Are we further developed in Europe? We're different. We have been practicing with the concept of equality for more than a century. SO long that is part of our culture. Of our identity. We are entitled to equality. Discrimination is ground for a complaint. We accept the limitations that equality demands. We might not agree upon the amount of taxes we should pay, taxing itself is undisputed. This kind of inpersonal solidarity is generally accepted. Personal solidarity, standing up for an older person in the bus, giving to charity, helping your neighbor, is not common in Europe either. 'Is problematic ' I wrote, illustrating the point nicely. Not getting up, not helping, it just feels bad. It is the source of a lot of public debate.

Here this is different. The other as an equal, a co participant of society is not really accepted as a concept. This is still a country with power structures from the time of colonial supremacy. Feudal structures. Different from Europe were nobility had a long history en inequality was part of a complex set of interdependencies. In Peru the regime was a ruling without local responsibilities from the get go. Loyalty was to the king of Spain. Up till the moment that these ties were considered no longer opportune by the ruling elite. Peru became independent and changed to a democracy. This only meant a change of a technical and administrative nature. The power structures itself and the mentality that goes with it hardly changed. Up to this day.

Being a selfish jerk is ok here. If you're not looking out for yourself, who's gonna do it for you? Nobody. The tragic part is that that's right. So long as the mentality itself doesn't change. And how to change a mentality?

Do you believe you can actually change behavior? I am sitting in the back of the car between two sociologists. We are returning from La Balanza, where we did workshops on “memory and Identity”with the local population. We are hoping to give them an initial push so that they look after their public space in different way. Changing behavior? Phew. They don't know. Its complex. For example: can you change the behavior in traffic? I ask, to make things less complicated. Well, no. Or maybe, if you make the roads a lot better. If it would be part of a whole range of measures. You should start in schools, teaching a diferent attitude. But these drivers? They point at the traffic in the road. No, you're not going to change them... With these drivers it's a habit. They shake their heads. Nope. Not going to happen.

We look out of the window. I think of La Balanza and the workshops. Of course, you can always wish for change to happen.  

Geloven jullie dat je gedrag kunt veranderen? Ik zit tussen twee sociologen op de achterbank. We komen net uit La Balanza waar we workshops 'geheugen en identiteit' hebben gedaan met de bewoners. We hopen de bewoners een aanzet te geven om anders voor hun publieke ruimte te zorgen. Gedrag veranderen? Tsja. Dat weten ze niet. Het is heel complex. Bijvoorbeeld, het gedrag op de weg? vraag ik om het eenvoudiger te maken. Nou, nee. Of misschien als je de wegen veel beter maakt. Als er een heel scala aan maatregelen komt. Dan moet je ook op school beginnen met een andere houding. Deze automobilisten. Ze wijzen om zich heen. Nee. Die verander je niet meer. Dat is een gewoonte geworden. Ze schudden het hoofd. Nee. Dat gaat niet meer lukken.

We kijken uit het raam. Ik denk aan La Balanza en aan de workshops. We kunnen het wel wensen natuurlijk... iets kunnen veranderen.

“In alles is de heer knecht relatie herkenbaar. Het gedrag op de weg. Het onderlinge wantrouwen. Het voordringen..” We zijn samen met Issy, onze buurvrouw, op weg naar de actie die we samen met haar georganiseerd hebben. Ze knikt plichtmatig “Ja, jullie zijn daar veel verder in. Veel beschaafder”. Ik ontken het van harte.

Issy legt uit: “je hebt hier het begrip pendejo. Stomkop in Spanje, maar hier is het anders. Het betekent hier opportunist. Op het voordeel uit. Verkeerd geld teruggeven. Een trui met een gat verkopen. Grond inpikken. Een beetje een oplichter. Dat is hier niet slecht. Er is geen sympathie voor de bedrogene. Had je maar op moeten letten. Zo is hier de mentaliteit.” Ik voel mijn innerlijke Nederlandse burger afkeurend protesteren. Beter opletten?! Smeerlappen zijn het. Wij zijn inderdaad veel beschaafder en verder.

 Zijn we verder in Europa? Wel verschillend. Wij hebben al ruim een eeuw geoefend met het concept gelijkheid. Zo lang dat het onderdeel is geworden van onze cultuur. Van onze identiteit. We hebben er recht op. Ongelijke behandeling is een grond voor een klacht. We accepteren de verplichting die gelijkheid met zich mee brengt. Over de hoogte van de belasting zijn we het niet eens, maar het fenomeen op zich is onbetwist. Onpersoonlijke solidariteit is als principe algemeen geaccepteerd. Persoonlijke solidariteit, opstaan voor ouderen in de bus, geven aan een goed doel, je buurman helpen, is in Europa ook niet algemeen. Problematisch, schreef ik eerst, en dat illustreert fraai de basishouding. Niet opstaan, niet helpen, het voelt slecht en is voedsel voor veel columns en gesprekken.

Dat is hier anders. De ander als gelijke, als mede deelnemer aan de samenleving is als concept nog niet doorgedrongen. Dit is nog steeds een land met machtsconcepten uit de tijd van de koloniale overheersing. Feodale structuren. Anders dan in Europa waar de adel geschiedenis had en ongelijkheid een meer complexe samenhang van relaties was. In Peru is het regime vanaf het begin een overheersing zonder maatschappelijke verantwoordelijkheid geweest. Loyaliteit was er aan de koning van Spanje. Totdat die banden door de machtselite niet langer noodzakelijk geacht werden en Peru formeel veranderde in een democratie. Er was slechts sprake van een administratief technische verandering. De machtsstructuren zelf en de bijbehorende mentaliteit veranderden nauwelijks. Tot op de dag van vandaag.

Een asociale eikel zijn is hier in principe je goed recht. Als jij niet voor jezelf zorgt, een ander zal het niet doen. Het tragische is dat het klopt zolang de mentaliteit niet verandert. En hoe verander je een mentaliteit?

De mooie en interessante archeologe Sofia vertelt over de misogyn (vrouwenhaat) in Peru. “De man is hier gewoon meer. Het gaat hand in hand met het racisme.

Maar dat heb ik geleerd van mijn blonde studievriendin: je kunt je vrouwelijkheid gebruiken om je zin te krijgen. Je hoeft je vrouwelijkheid niet te verbergen als je gestudeerd heb.” Ik vind dat gek: “Stel da tik nu ineens doe of ik een hond ben, omdat jij van honden houdt. Dat is toch raar. Stel je voor dat je me leuk vind als hond. Heb ik respect voor jou, die denkt dat ik een hond ben, terwijl ik doe alsof? Niet echt. Ik vind je dan een loser. Jij vind mij een leuke hond. Wat ik niet ben. Een geweldige score voor het menselijk contact. We hadden ook gewoon met elkaar kunnen praten”.Ze moet er erg om lachen. Maar houdt vol. “Het is niet slecht, het is een spel. Ik ben ook een vrouw. Niet alleen gestudeerd.” “ Op de televisie dan, vind je dat normaal? Iedereen met grote neptieten en kont en de hele tijd vies praten... “ ik voel dat ik er een vies gezicht bij trek. “Ja, maar die zijn echt dom. “ “Denk je? Of doen ze gewoon 'vrouwelijk'. Een beetje een hondje.” Nu is het niet meer zo leuk. Het leven in vrouwonvriendelijk Peru is niet eenvoudig. Wat zijn de keuzes. Zij heeft geen zin in een tuinbroek, maar wil ook geen dom hondje zijn. Onaantrekkelijk zijn is hier net zo pijnlijk als een dom blondje zijn is in de internationale wetenschappelijke wereld. Het meest raadselachtig is waaraan de Peruaanse man zijn status ontleent: het zijn heel gewone kerels, saai, niet knap, niet goed gebouwd, niet charmant. Het moet traditie zijn. Weer een fraaie erfenis van de koloniale overheersing.  

After the inspiring and generous meeting with PPA, minister of culture of Lima, something keeps bothering me. Although all the plans for the promotion of culture are laudable and indeed urgent, it just doesn't completely add up. I wake up in the middle of the night. This is what bothers me. There is a culture here! It's just not the right kind. Where does culture start? We are used labeling only certain kind of activities cultural expression. Theater, music, dance. But culture of course is much more than that. How people interact. What stories they tell, what the jokes are. How they see each other. What they expect of each other. What they expect of their government.

Whether music is being made is part of culture. The conduct on the road, the corruption, the mutual distrust, the machismo are as much part of it. The attention for a few very reassuring forms of good culture is confusing. What is the thought behind it? The good will erase the evil? Is hip hop healing? I am a strong believer in the powers of creativity. I also believe in keeping your eyes wide open. Not only promoting 'good' culture,but also address the everyday culture. 'Good' culture that has no connection to the reality of social behavior is not an example. It is just an activity.

Na het inspirerende en aangename gesprek met PP A, minister van cultuur van Lima, blijft me toch iets dwars zitten. Hoewel alle plannen voor het bevorderen van cultuur prijzenswaardig zijn en hoogstnoodzakelijk is dat niet het hele verhaal. 's Nachts wordt ik wakker. Dit is wat me stoort: Waar begint cultuur? Er is hier al lang cultuur. Het is alleen niet de gewenste soort. Wij zijn gewend pas vanaf toneel of muziek iets als culturele uiting te kwalificeren. Maar het is natuurlijk veel breder. Hoe mensen met elkaar omgaan. Wat ze vertellen, waar ze om lachen. Hoe ze elkaar zien. Wat ze van elkaar verwachten. Wat er van bestuur verwacht wordt.

Of er wel of geen muziek gemaakt wordt is een deel van het culturele leven. Het gedrag op de weg, de corruptie, het onderlinge wantrouwen, het machismo. De nadruk die komt te liggen op een heel specifieke vormen van geruststellende goede cultuitingen verwart. Is de achterliggende gedachte dat met het goede het kwade verdwijnt? Gaat er een helende werking uit van hip hop? Ik geloof heilig in de kracht van creativiteit. Ik geloof ook in open ogen. Niet alleen 'goede' cultuur verspreiden, ook de alledaagse cultuur benoemen en bespreken. 'Goede' cultuur die geen relatie heeft met de werkelijkheid van maatschappelijk gedrag is geen voorbeeld , het is gewoon een activiteit.  

The design for the zebra surprised us somewhat. DO NOT HATE ME, in big letters on the street. Now we are slowly understanding it better. Every time you cross the street it is a battle. Car drivers gesture out of the way as is their cars don't have any breaks. Almost being killed is the standard. We now do the funny walk, an ostrich like stride while looking panicky from left to right, that we laughed about when we first saw it. It is right out war and the cars are winning.

Why is it normal to threaten people that way. Most drivers are pedestrians on a daily basis. You would expect empathy. You now what it is like, getting out of the way just in time of an approaching car. You feel fear, impotence, aggression. You would say that that is enough to make you use the brakes next time. But it isn't. So there must be something more important than mutual respect and the general sense of wellbeing.

What are the options?

Most heard excuse: I would want to stop but I can't. Other drivers won't let me. There is some truth in that. Everybody drives here to obtain their own best trajectory. Je can cut, wriggle, push, block, turn around, honk and shout. When somebody is in your ideal line you hit the horn hard. The consequence of all this selfishness is constant stress and near accidents. Plus traffic jams and blocked streets. Giving right of way is abnormal here. When you follow the mores of egotism ultimately even unpredictable and irresponsible behavior. We have seen ambulances with sirens working hopelessly stuck in traffic. Letting a pedestrian cross take away precious time of other fellow drivers and is rated as something you should probably be doing at home.

Another explanation is more gloomy. Because of the colonial past of Peru is the master-servant relation the only one that is considered real. Everyone everywhere is someone's master of servant. In the house the man is master, the woman servant, the parents master, the child servant. At work the manager is the master, his co-workers servants, female co-workers more so than male. Everyone knows exactly where they are on the black to white race scale. Everything is power or powerlessness. And these relations are fixed. The same politicians have been in the news for decades. Even when they are in jail for abuse of power and murder their master status goes unchanged. Corruption is everywhere. Nobody really believes in change. They complain and sigh. But that you use your power is considered normal. Nobody expects you to give up personal privileges for something abstract like the greater good. Because there is no greater good in a master servant relation. The difference in power and its consequences are key in the concept. Buying votes with presents works because it reconfirms it.

Killing pedestrians is the privilege of the mighty driver. Poor pedestrian out of the way. For many people it is probably a welcome release as well for all the humiliation they experience day in and day out.

A third possibility occurred to me yesterday. It has something to do with the connection with the earth that used to be normal here. Since the arrival of the Spaniards slowly but surely every element of this relation with the environment has been ousted. It is not longer human being is the earth, but human beings on the earth. The ones that walk in the street are in contact with the ground, with the elements. From the car the pedestrian is the farmer from earlier times that needs to be chased away. Because the longing for pacha mama, mother earth, is still there. The pain will only go away if everyone moves faster and faster, safely isolated with glass and steel and rubber.  

let's live better: take care of the pedestrian,
designs for zebra crossings made by the group cebra, a spin off from a workshop we gave.

Het ontwerp voor de zebra verbaasde ons nogal. 'HAAT ME NIET' in grote letters op de straat. Langzamerhand begrijpen we het beter. Iedere oversteek is een strijd. Automobilisten maken handgebaren dat je je uit de voeten moet maken alsof hun auto geen remmen heeft. Bijna aangereden worden standaard. Het gekke hollende loopje waar we eerst om lachten hebben wij nu ook. Het is oorlog en de auto wint. Waarom is het normaal om zo te dreigen? De meeste automobilisten zijn dagelijks ook voetganger. Je zou zeggen dat je daardoor empathie ontwikkelt. Je weet wat degene voelt die net op tijd voor je auto wegspringt: Angst, machteloosheid, agressie. Je zou zeggen dat dat je voortaan doet remmen. Toch niet. Er moet dus iets zijn wat belangrijker is dan wederzijds respect en welbevinden.

Wat zijn de opties?

Veel gehoord: Ik wil wel stoppen maar ik kan niet want andere auto's staan dat niet toe. Zit iets in. Iedereen rijdt hier voor eigen voordeel. Je mag snijden, wringen, voordringen, omdraaien, duwen, schreeuwen en schelden. Wanneer iemand jouw ideale reis hindert toeter je direct hard en vaak. Het gevolg van al die zelfzucht is voortdurende stress en bijna botsingen. Plus files en opstoppingen. Voorrang geven is hier abnormaal. Volgens de mores van de zelfzucht eigenlijk onberekenbaar en a-sociaal weggedrag. Een voetganger laten oversteken is onnodig, neemt kostbare tijd van andere automobilisten en wordt ervaren als iets dat je thuis maar moet doen.

Een andere verklaring is somberder. Door het koloniale verleden is de heer-knecht relatie eigenlijk de enige die als reeel wordt ervaren. Iedereen is overal ofwel baas ofwel bediende. In het huishouden is de man heer, de vrouw knecht. De ouders heer, het kind knecht. Op het werk de chef de heer, zijn medewerkers knecht. De vrouwelijke medewerkers nog iets meer. Iedereen weet hier precies op welke sport van de rassenladder ze staan. Alles is macht of onmacht. De verhoudingen liggen vast. Dezelfde politici zijn al tientallen jaren iedere dag in het nieuws. Ook als ze door machtsmisbruik en moord in de gevangenis zitten is hun status als heer eigenlijk onveranderd. Corruptie is overal. Niemand gelooft werkelijk in verandering. Men klaagt en zucht. Maar dat je gebruik maakt van je macht is eigenlijk normaal. Niemand verwacht dat een ander zijn voordeel opgeeft voor iets abstracts als het algemeen belang. Want het algemeen belang bestaat niet in een heer- knecht verhouding. Het machtsverschil en de consequenties daarvan zijn juist de essentie. Stemmen kopen met kadootjes werkt omdat het die verhouding illustreert.

In de auto voetgangers bijna doodrijden is het privilege van de machtige. Voetvolk uit de weg. Het is voor veel mensen waarschijnlijk ook een kleine welkome uitlaatklep voor alle vernederingen die ze dagelijks ervaren.

Een derde mogelijkheid kwam gisteren bij me op. Het heeft te maken met de band met de aarde die hier vroeger normaal was. Zij die lopen hebben contact met de grond, met de elementen. Sinds de komst van de Spanjaarden is langzaam maar zeker iedere element van die begripvolle omgang met de omgeving verdreven. Het is niet langer mens = aarde, maar mens op de aarde. In de auto is de voetganger de boer van vroeger. Die moet verjaagd worden. Want de heimwee naar pacha mama, moeder aarde, is nog steeds ondraaglijk. Die gaat pas over als alles snel snel beweegt op rubberen banden.  

Het ontwerp voor de zebra verbaasde ons nogal. 'HAAT ME NIET' in grote letters op de straat. Langzamerhand begrijpen we het beter. Iedere oversteek is een strijd. Automobilisten maken handgebaren dat je je uit de voeten moet maken alsof hun auto geen remmen heeft. Bijna aangereden worden standaard. Het gekke hollende loopje waar we eerst om lachten hebben wij nu ook. Het is oorlog en de auto wint. Waarom is het normaal om zo te dreigen? De meeste automobilisten zijn dagelijks ook voetganger. Je zou zeggen dat je daardoor empathie ontwikkelt. Je weet wat degene voelt die net op tijd voor je auto wegspringt: Angst, machteloosheid, agressie. Je zou zeggen dat dat je voortaan doet remmen. Toch niet. Er moet dus iets zijn wat belangrijker is dan wederzijds respect en welbevinden.

Wat zijn de opties?

Veel gehoord: Ik wil wel stoppen maar ik kan niet want andere auto's staan dat niet toe. Zit iets in. Iedereen rijdt hier voor eigen voordeel. Je mag snijden, wringen, voordringen, omdraaien, duwen, schreeuwen en schelden. Wanneer iemand jouw ideale reis hindert toeter je direct hard en vaak. Het gevolg van al die zelfzucht is voortdurende stress en bijna botsingen. Plus files en opstoppingen. Voorrang geven is hier abnormaal. Volgens de mores van de zelfzucht eigenlijk onberekenbaar en a-sociaal weggedrag. Een voetganger laten oversteken is onnodig, neemt kostbare tijd van andere automobilisten en wordt ervaren als iets dat je thuis maar moet doen.

Een andere verklaring is somberder. Door het koloniale verleden is de heer-knecht relatie eigenlijk de enige die als reeel wordt ervaren. Iedereen is overal ofwel baas ofwel bediende. In het huishouden is de man heer, de vrouw knecht. De ouders heer, het kind knecht. Op het werk de chef de heer, zijn medewerkers knecht. De vrouwelijke medewerkers nog iets meer. Iedereen weet hier precies op welke sport van de rassenladder ze staan. Alles is macht of onmacht. De verhoudingen liggen vast. Dezelfde politici zijn al tientallen jaren iedere dag in het nieuws. Ook als ze door machtsmisbruik en moord in de gevangenis zitten is hun status als heer eigenlijk onveranderd. Corruptie is overal. Niemand gelooft werkelijk in verandering. Men klaagt en zucht. Maar dat je gebruik maakt van je macht is eigenlijk normaal. Niemand verwacht dat een ander zijn voordeel opgeeft voor iets abstracts als het algemeen belang. Want het algemeen belang bestaat niet in een heer- knecht verhouding. Het machtsverschil en de consequenties daarvan zijn juist de essentie. Stemmen kopen met kadootjes werkt omdat het die verhouding illustreert.

In de auto voetgangers bijna doodrijden is het privilege van de machtige. Voetvolk uit de weg. Het is voor veel mensen waarschijnlijk ook een kleine welkome uitlaatklep voor alle vernederingen die ze dagelijks ervaren.

Een derde mogelijkheid kwam gisteren bij me op. Het heeft te maken met de band met de aarde die hier vroeger normaal was. Zij die lopen hebben contact met de grond, met de elementen. Sinds de komst van de Spanjaarden is langzaam maar zeker iedere element van die begripvolle omgang met de omgeving verdreven. Het is niet langer mens = aarde, maar mens op de aarde. In de auto is de voetganger de boer van vroeger. Die moet verjaagd worden. Want de heimwee naar pacha mama, moeder aarde, is nog steeds ondraaglijk. Die gaat pas over als alles snel snel beweegt op rubberen banden.  

Geen stoelen meer. Alleen nog staanplaatsen. We hebben een plek vooraan. Er blijven steeds mensen bij komen. Na ruim anderhalf uur mis zijn we bij de derde spreker van zeven zijn verhaal. Het is genoeg. We voegen ons in de stroom die naar buiten gaat. De tocht door de mensenmassa is een ervaring. Zachtjes golvend worden we naar buiten gedreven. Een hoopvolle stroom gelovigen komt tegelijkertijd de kerk in. Tussen de stromen in staan mensen die nog niet besloten hebben. Hoewel de oorzaak van de bijeenkomst elders ligt voelt deze massaliteit, dit grote zachte lichaam als de reden voor het samen komen. 

"Come on, we all suffer!" Our host sounds indignated.

"You know who is really struggling? The middle class! "

"Hey, are we discussing the right to suffering now? " I ask with mock surprise.

We all laugh. No, of course not....

Yet the indignation is sincere. For is it not true that the poor actually have very easy and carefree lives? Not paying taxes, because they all work informally. Free housing. No regulations. No bureaucracy. No obligations to banks  and insurances.  No personnel. The middle classes suffer from all that. And do not have the fantastic connections of the rich. Who can call some friends and immediately have the best contracts. "The poor people live happily from day to day. The rich from century to century. But we, the ordinary people, we live from monthly payment to monthly payment.... "

I look around. We sit comfortably in a large international style apartment. People are lovely and welcoming and own small companies. I think of the wood and corrugated iron houses about an hour away by bus. They have their own small businesses there, selling piña sales and candies. Perhaps their problems do not qualify as real economic issues. Poverty is probably never been a serious economic issue. "Not structurally poor ' is a condition made prior to entering the free market. Structural poverty is only solved when a government makes it a problem. A joint venture between  private initiative and government. This is not an issue here.

Although Lima now consists of 70% of self developed areas the population that lives there is not the focus of governments. They are invisible in politics and government. Are not represented.

 All this is reflected in the reluctance of our host to give the occupants of the barrios a face. Entitle them to suffer. It's all too complicated. Too large. Too fundamental. Without a solution. We can well imagine that reluctance.

In Lima, there seems to be a taboo on reality. The real problems do not fit the image that exists and is actively created of society. Image and reality have a serious relationship problems. Therapy is necessary. But which kind?

 “Lijden doen we allemaal, kom nou toch!” Onze gastheer is verontwaardigd. “weet je wie het moeilijk heeft? De middenklasse!”

“Ho, ho, ho. Bespreken we hier nu het recht op lijden?” vraag ik quasi verbaasd. Daarom moeten we allemaal lachen. Nee, natuurlijk niet.

Toch is de verontwaardiging oprecht. Want is het niet zo dat die armen het eigenlijk ook heel gemakkelijk en zorgeloos hebben. Geen belastingen betalen, want ze werken allemaal informeel. Geen regelgeving. Geen bureaucratie. Geen verplichtingen aan banken en verzekeringen en personeel. De middenklasse heeft dat wel allemaal. En niet de fantastische connecties van de rijken.  Die bellen wat vriendjes en hebben meteen de beste contracten. “ Die armen leven van dag tot dag. De rijken van eeuw tot eeuw. Maar wij, de gewone mensen zeg maar, wij leven van maand naar maand.”

 Ik kijk om heen. We zitten gezellig in een groot internationaal appartement. De mensen zijn aardig en gastvrij en hebben eigen bedrijven. Ik denk aan de hutjes van hout en golfplaat op een uurtje rijden met de bus. De eigen bedrijfjes daar in piña verkoop en snoep. Misschien kwalificeren hun problemen inderdaad niet als reeële economische vraagstukken. Armoede is wellicht nooit een serieus economisch vraagstuk geweest. 'Niet structureel arm' is een voorwaarde voorafgaand aan het betreden van de markt. Structurele armoede wordt alleen in gezamenlijkheid met de overheid opgelost. Eigen initiatief én beleid. Dat laatste is hier niet aan de orde.

Hoewel Lima nu voor 70% uit zelf ontwikkelde wijken bestaat is de bevolkingsgroep die daar woont niet de focus van de regeringen. Ze zijn onzichtbaar in politiek en bestuur. Worden niet vertegenwoordigd.

 Dat alles klinkt door in de onwilligheid van onze gastheer de bewoner van de barrio's een gezicht te geven. Recht te geven op lijden. Het is te ingewikkeld. Te groot. Te fundamenteel. Zonder oplossing. We kunnen ons die onwilligheid goed voorstellen.

In Lima lijkt er wel een taboe op realiteit. De werkelijke problemen passen niet in het beeld dat er van de maatschappij bestaat en wordt gemaakt. Wensbeeld en werkelijkheid hebben een serieus relatieprobleem. Therapie is noodzakelijk. Maar welke? 

Victor Vich tells how in the book 'Fictiones fundaccionales' writer Doris Sommer states that every struggle for independence in Latin America is preceded by a great novel. A love story in which the differences are overcome and it is made conceivable that an association between opposites is possible. Except for Peru. The national novel now, The city and the dogs, by Vargas Llosa, is about disunity and the inability to belong together. The impossibility to imagine of something in common is also evident in the public space: the beach is privatized, squares are stratified, the streets are channels of transportation. It lacks any symbol of association.

Vich: We need to make spaces where togetherness is conceivable

Victor Vich tells how in the book 'Fictiones fundaccionales' writer Doris Sommer states that every struggle for independence in Latin America is preceded by a great novel. A love story in which the differences are overcome and it is made conceivable that an association between opposites is possible. Except for Peru. The national novel now, The city and the dogs, by Vargas Llosa, is about disunity and the inability to belong together. The impossibility to imagine of something in common is also evident in the public space: the beach is privatized, squares are stratified, the streets are channels of transportation. It lacks any symbol of association.

Vich: We need to make spaces where togetherness is conceivable

Het valt ons nu pas op. Alles is hetzelfde. Er bestaan grote verschillen naast elkaar. Mensen zijn op hetzelfde moment in een heel andere fase van economische ontwikkeling. Veel extremer dan wij kennen. Het resultaat is echter geen diversiteit. Hier is door de identitieke bouwtechniek en stappen in het proces van legalisering van het gebouwde het geheel verrassend eenvormig. Alle wijken, behalve de historische, lijken op elkaar. Spitting images. Hoewel gevels kleuren hebben en soms ook sierdaken, geeft dat geen ander beeld. De variaties zijn ook overal ongeveer hetzelfde. Toch is het geen samenhangend geheel. Of een hechte samenleving. Het gebrek aan expressie van identiteit is verwarrend. Is het een keuze of een gebrek aan keuze?

It strikes us only now. Everything looks the same. Wide disparities exist alongside each other. People live at the same time in very different stages of economic development. Much more extreme than we are used to. The result however, is not diversity. s The identical construction techniques and steps in the process of legalization have resulted in a surprisingly uniform appearance. All neighborhoods, except the historical ones, are alike. Spitting images. Although facades have colors and sometimes ornamental roofs, does that no other picture. The variations are also everywhere about the same. Yet it is not a coherent whole. Or a cohesive society. The lack of expression of identity is confusing. Is it a choice or lack of choice?

It strikes us only now. Everything looks the same. Wide disparities exist alongside each other. People live at the same time in very different stages of economic development. Much more extreme than we are used to. The result however, is not diversity. s The identical construction techniques and steps in the process of legalization have resulted in a surprisingly uniform appearance. All neighborhoods, except the historical ones, are alike. Spitting images. Although facades have colors and sometimes ornamental roofs, does that no other picture. The variations are also everywhere about the same. Yet it is not a coherent whole. Or a cohesive society. The lack of expression of identity is confusing. Is it a choice or lack of choice?

Collique, zone 8:

Hier eindigt Comas. Terminus. Eindpunt van de metropolitano lijn en de combi's, de grote bussen . De straat is een cul de sac, aan het einde moet je keren. Een kilometer eerder is een soort plein. Als poging dan. Op verschroeid gras staan een aantal betonnen bankjes. Daarnaast een even droog en geel voetbalveld. Tussen voetbalveld en plein ligt de plek waar de vuilnis wordt opgehaald. Waarschijnlijk twee keer per week. De vrachtwagen is eergisteren geweest. Weeïge rotting in de schroeiende zon. Nergens is schaduw. Rondom dit monument van eenmalige gemeentelijke gulheid staan kris kras bussen geparkeerd. De chauffeurs zitten in de overal aanwezige kleine restaurants te lunchen.  We lopen tot het einde van de weg. Aan de ene kant maar één rij huizen, aan de andere kant al twee. Hogerop zien we al weer nieuwe bouwsels. Overal zijn sporen van 'Obras', werkzaamheden. Middenbermen in wisselende staat van aanleg. Mooie nieuwe steunmuren. En verdomd. Een mirador, een uitkijkpunt. We lopen omhoog. Naast de mirador is nog een sportveld. Onzichtbaar vanaf de weg en ook vanaf de huizen. Er is geen verlichting. Wel de plaquette: met dank aan burgemeester die en die.

Alle beslissingen van planmatige aard roepen vragen op. Wie heeft bedacht dat een sportveld zonder oogcontact met de buurt een goed idee is. Wie heeft besloten de uitkijkpost te construeren van hout en extreem vandalismegevoelig dun touw.  Waarom is er een vierbaans doodlopende weg. Waarom is er op het plein een vuilnisbelt? Waarom is er gras op een plek waar water wordt gebracht met een tankwagen en een sol per 5 liter  kost? Waarom is er geen schaduw?

Alles is een wederzijdse  teleurstelling. De bewoners zijn teleurgesteld in de gemeente omdat het parkje zonder onderhoud komt, de gemeente in de bewoners omdat niemand zelf het gras water geeft.

Behalve de steunmuren. Die zijn prachtig. De smalle strook grond en stenen voor de originele huisjes is veranderd in een aantrekkelijke brede stoep. De nieuwe muren zijn robuust en kunnen gemakkelijk het gewicht van een stenen huis aan. De plotjes die er aan liggen zijn direct in de verkoop gegaan. De oorspronkelijke bewoners verhuizen met houten huisje en al naar een strook hoger. Waar ze zelf steunmuren maken die niet goed zijn. Maar misschien komt de gemeente over een paar jaar weer.  De rest van de buurt is daar niet blij mee. Maar wat moeten ze doen? Verbieden? Ze zijn zelf ook zo begonnen.

 Van de verkoop van de plot kan een taxi gekocht worden, of een aandeel in handel. Zodat ze de volgende keer genoeg geld hebben om te investeren in een stenen huis en kunnen blijven.

Dat is het dubbelzinnige van alle 'hulp'. Het bevestigd ieders rol. Veranderen doet er weinig. Geen van de voorzieningen heeft de maat en schaal waarvoor deze nederzetting zelf de verantwoordelijkheid kan nemen. De muren die gebouwd worden voor de veiligheid leiden tot nieuwe invasiones . Links noch rechts wil iemand in die invasiones ontruimen. Dat is electorale zelfmoord. Zonder ontruimingen blijven de nederzettingen groeien. En moeten er muren en trappen komen. Waarvoor een kandidaat burgemeester wel een deal wil sluiten. Enzovoort

Publieke ruimte zoals wij die kennen bestaat hier niet. Op alle vlakken is de gedeelde ruimte problematisch. Puur fysiek door de dominantie van de auto, oversteken is rennen, uitlaatgassen van de slechte kwaliteit auto's en bussen makne iedere dag een nieuw roetfilm op de glazen tafel. Psychologisch voelt de alomtegenwoordige aanwezigheid van muren en hekken als afscheiding alsof de huizen met hun rug naar de straat staan. De straat is niet sociaal, waar je elkaar ziet. Het is de weg van A naar B.

Bij invasiones is vaak geen publieke ruimte gepland. Wanneer er in wijken grote groene ruimte aanwezig is wordt ze niet benut omdat er geen traditie in is. Waar parken zijn aangelegd merk ja dat samenkomen in grotere groepen dan twee of drie bewust wordt ontmoedigd. Bankjes zijn klein en staan ver uit elkaar. Gras is afgehekt. Natuurlijk zal het alles te maken hebben met de geschiedenis van overheersing. Met terrorisme. Met een vorm van democratie die wij in Europa niet kennen. Een democratie zonder volk en zonder gelijkheid. Het resultaat is een soort sfeer die lijkt op een bezetting, niet door een vijand. Daar wordt je ook weer solidair van. Het lijkt meer op een taboe. Een olifant in de kamer. Erover praten kan, maar het risico is dat het misschien niet beter wordt. En daarom houdt iedereen voorlopig maar even zijn mond.

Mensen hebben korte armen, ze kunnen niet veel beetpakken. 

Wanneer je groepen maakt van mensen, hand in hand,  slierten eigenlijk, wordt de reikwijdte groter. Daar is ook een weer een grens aan: te grote slierten kunnen niet sturen en breken.

De overheid heeft hele lange armen...  Ze zijn alleen heel recht en stijf. 

When the city as a concept was first invented it was first and foremost an ethical undertaking. What would be the right way to behave when living together with people with whom you were not connected to by family ties or that of feudal responsibility? What would be the grounds on which to accept this coexistence. What were the communal duties and private rights. All these explorations started from the premise that living together in such a way was a worthy endeavor. It was the proof of being able to get beyond the primal urges of want and love. The polis was the man made landscape. The tangible result of the human ability to think and reflect.

Politics, the way of the city, was the transformation by the abstract mind of the basic impulses.

Asia boulevard on the surface is very much like a normal city center. Just more commercial. That the streets have brand names: Samsung boulevard, Sony plaza, seems a little bit over the top. Intuitively you know that street refer to something or someone who has proven to be of value to the community. That’s why after revolts so many streets change name. Different leaders, different values. So ‘Samsung’ as a street name is very telling: The company is this cities hero. The concept of this citizenship is not overcoming greed and selfishness, it is the cultivation and the celebration of this impulses. This is the landscape of human want. There is no need for community or self restraint. You are supposed to follow basic instincts. The guards on every corner are the completion of this concept: in this world you are a selfish predator, your fellows are competitors or thieves.. What unifies and temporarily pacifies you is wearing the same brand.

It’s just a shopping mall, don’t be difficult. It’s harmless. People know that it’s not real. Of course they do. Or do they? Is in a country where politics is the same as corruption indifference and incompetence Asia boulevard not even more dangerous. When the links with the original concept of the polis, the virtuous living together of strangers, are so frail and weak, shouldn’t we be even more careful that Samsung city becomes an alternative. Exactly because it allows us to give up on all of our civic duties… So that we can finally Just do it………